Saygı, hayatımızın her döneminde önem verilen değerlerden biridir. Saygı; değeri, üstünlüğü, yaşlılığı, yararlılığı, dolayısıyla bir kimseye bir şeye karşı dikkatli özenli, ölçülü davranmaya sebep olan duygu anlamına gelir. Ayrıca insanların dili, ırkı, cinsiyeti ne olursa olsun ayırmadan farklılıklarını kabul etmektir. Saygı, otomatik olarak gelen bir değer değildir, kazanılması üzerinde emek harcanması gerekir.
Anne babaların en çok şikayet ettikleri konuların başında çocukların saygısız söz ve davranışları gelir. Her anne babayı üzen bu davranışların ortadan kaldırılmasının temel koşulu anne babanın çocuğa olan saygısının korumasıdır. Öncelikle anne babanın çocuğuna hak ettiği saygıyı göstermesi gerekir. Ancak bu durumda çocuktan saygılı davranması beklenebilir. Çocukla konuşken kullandığımız sözlerden, uyguladığımız ceza yönteminin onur kırıcılığına kadar tüm ilişkilerimizde saygı çerçevesini aşmamaya özen göstermemiz gerekir. Saygı konusunda çocuğa örnek olmak, ondan da saygı beklemeye hakkımız olacağı anlamına gelir. Diğer taraftan çocuktan yaşının üzerinde abartılı, detaylı ve anlamsız saygı davranışı beklemenin tam aksi davranışlara neden olacağı unutulmamalıdır.
Sevgi, insanlar var olduğundan beri onları kuşatan ve bir arada tutan en önemli ilaçtır. Hiçbir şey sevginin yerini dolduramaz. Bir çocuk için hava ve su kadar doğal bir ihtiyaçtır sevgi. Ancak sevginin kişiler arasında iletişim kaynağı olabilmesi için mutlaka arşı tarafa aktarılması, yani çocuğun anne babasının sevgisinden emin olması gerekir.
Sevgiden yoksun bırakmanın çocuğun ruh dünyasında oluşturacağı tahripler ayrı bir kitap konusu dahi olabilir. Ancak diğer taraftan abartılı bir sevgi göstermenin de sağlıklı ve kendine güveni olan çocuk yetiştirmede engel teşkil ettiği gerçeği akılda tutulmalıdır. Sürekli çocuğunun peşinden koşan endişeli, aşırı koruyucu ve kollayıcı anne babalar tüm bunları çocuklarını çok sevdikleri için yaptıklarını söylerler. Sonuçta üzerine toz kondurulmadan yetiştirilen çocuk bir türlü olgunlaşamaz ve erişkin bir birey olamaz. Sevginin ifade biçimi ile aşırı koruyuculuğu birbirine karıştıran bu anne babalar aslında çocukların büyümelerine engel olarak onlara en büyük zararı verdiklerinin farkında değildirler.
SAYGILI ÇOCUKLAR YETİŞTİRMEK İSTEYEN ANNE - BABALARIN TUTUMLARI NASIL OLMALIDIR?
- Çocuğunuzun her insanın farklı özelliklere sahip olsa da eşit haklara sahip olduğunu anlamasına yardımcı olabilirsiniz.
- Sizin insanlara her zaman saygılı olduğunuza dair çocuğunuzun tanık olacağı bir ortam oluşturarak ona doğru rehberlik yapabilirsiniz.
- Başkalarına karşı kaba ve saygısız davranışları için konuyla ilgili farkındalık kazandırmaya çalışarak yaptığının neden yanlış olduğunu anlatabilirsiniz.
- Çocuğunuzun yanlış davranışlarını eleştirirken kişiliğine değil, davranışlarına odaklanarak kendine saygı duyması konusunda ona yardımcı olabilirsiniz.
- Doğru karar ve davranışlarında onu takdir edip yanlışlarında da yanında olduğunuzu hissettirebilirsiniz.
- Çocuğunuza teşekkür etmeyi ve özür dilemeyi öğretebilirsiniz. Özür dileme ve teşekkür etme alışkanlığını kazandırmak için yeri geldikçe özür dileyip siz de teşekkür edebilirsiniz.
- Küçük yaştan itibaren sadece diğer insanlara değil, çocuğunuzun çevresindeki bütün varlıklara saygı duymasını öğretebilirsiniz.
- Yaptığı güzel davranış ve yerine getirdiği görevler için çocuğunuza mutlaka teşekkür edin.
- Çocuğunuzun sözünü kesmeden, gözlerinin içine bakarak onu dinleyebilir; odasının kapısını tıklatarak girebilir, kararlar alırken ona da fikrini sorabilirsiniz.
- Çocuklar kişisel farklılıkların kabulünü sizden öğrenirler. Herhangi bir seçiminde çocuğunuza ‘Demek bunu seçtin! Zevkler farklı olabilir!’ diyebilirsiniz. Gazete ve dergilerdeki resimlerde saygılı davranışlar sergileyen resimleri birlikte bulmaya çalışabilirsiniz. Bulduktan sonra da ‘Sence neden saygın görünüyor?’ diye sorabilirsiniz. Böylelikle hem çocuğunuzun ‘Saygılı olmak’ ifadesinden ne anladığını öğrenirsiniz hem de siz anlaşılması gerekeni ifade etmiş olursunuz.